Украины дайн төгсгөл рүү явах тэргүүлэх боломжууд дунд өндөр түвшний дипломат оролдлогын эрчимжиж буйг олон улсын шинжээчид онцолж байна. Гэсэн хэдий ч, энэ удаагийн уулзалтууд үр дүнд хүрээгүй бөгөөд цаашид ямар нэг тодорхой шийдэл олдох эсэхэд олон хүн эргэлзэж буйг ажиглах боллоо.
Даваа гаригт болсон Украин, Европын удирдагчдын уулзалт нь, тус улсын тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр хийгдсэн ч, бодитой ахиц гарсангүй. Зөвхөн хэдэн зорилтот зорилго, яриа хэлэлцээний зарим санаачилга гарсан боловч, эцсийн зорилго болох энхийг тогтоох, цэргийн халдлага зогсоох асуудал хөндөөгүй байна. Тодруулбал, Украин улсын Ерөнхийлөгч Зеленский хэдэн сарын турш Путиныг дээд түвшний уулзалтад урихыг оролдсон хэдий ч, Кремль энэ саналд хариу өгөөгүй.
Гэвч, энэ удаагийн дипломат хэлэлцээрийн хувьд шинэчлэгдсэн нэгэн сонирхолтой зүйл бол, Дональд Трампын өөрийн зохион байгуулсан үйл явдал юм. Тэрээр Даваа гаригт Украин, Европын хэд хэдэн удирдагчтай уулзсаны дараа ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путинийг утсаар залгаж, гурвалсан уулзалт хийх санал тавьжээ. Трампын хэлснээр, энэ санал нь Путиныг хэлэлцээрт уриалах нэгэн оролдлого байсан бөгөөд, Путины зөвлөхийн мэдээллээр, тэд 40 минут утсаар ярилцсан байна.
Энэхүү ярианы үеэр, Трамп Францын ерөнхийлөгч Эммануэль Макронд хандан “Тэр хэлэлцээ хийхийг хүсч байна гэж бодож байна. Тэр миний төлөө хэлэлцээ хийхийг хүсч байна. Ойлгож байна уу? Галзуу сонсогдож байгаа байх л даа” хэмээн хэлжээ. Энэ нь Трампын өөрийн хувийн байр суурийг илэрхийлэхийн зэрэгцээ, Путиныг улс төрийн хүрээнд түлхэж, илүү хариуцлагатай түвшний хэлэлцээд уриалахыг зорьсон оролдлого байж болох юм.
Мөн, Украин талын хувьд хэдэн сарын турш Путиныг дээд түвшний уулзалт хийх хүсэлт тавьсан боловч, Кремль энэ саналд хариу өгөөгүй. Гэвч, Кремлийн зөвлөх Юрий Ушаков энэ удаагийн дипломат үйл явцад шинэ боломж нээгдэж буйг онцлон хэлж, “Орос, Украины талууд дээд түвшний хэлэлцээ хийх талаар хэлэлцэж магадгүй” гэсэн мэдээллийг цацав.
Энэ бүхэн нь цаашид болох өндөр түвшний хэлэлцээний суурь нөхцөл болоод байгаа бөгөөд, эсрэгээрээ, одоогийн улс төрийн нөхцөл байдал, геополитикийн тогтолцоо, Украины тусгаар тогтнолын асуудал оршин байгаа цагт, тодорхой шийдэлд хүрэхэд олон сорилт тулгарсаар байна.
Энхийн төлөөх хэлэлцээрийн гол бэрхшээлүүдийн нэг бол, Украины зүгээс цэргийн халдлага зогсоох, гал зогсоох асуудал хамгийн чухал нөхцөлүүдийн нэг байсаар ирсэн. Энэ нь зөвхөн цэрэг, улс төрийн асуудал төдийгүй, олон улсын хүлээлт, дипломат зүтгэл, ялангуяа Орос, Украины хоорондын харилцааг шинэ түвшинд оруулах чухал алхам болно. Гэсэн хэдий ч, одоогоор энэ зорилт хангалттай тодорхойгүй байгаа нь цагаа олсон дипломат ажиллагаа хийгдэх эсэхэд эргэлзээ төрүүлсээр байна.
Түүнчлэн, энэ үйл явдлууд нь дэлхийн улс төрийн тогтолцоонд урт хугацааны нөлөөлөл үзүүлэх боломжтой бөгөөд, цаашид олон улсын хамтын нөлөөлөл, стратегийн хуваарилалт, аюулгүй байдлын шинэ бодлого, улс төрийн шийдвэрүүдийн тодорхойлолт чухал болох нь тодорхой байна.
Тиймээс, цаашдын дипломат үйл явц, ялангуяа өндөр түвшний хэлэлцээрийн хэрэгцээ улам бүр нэмэгдэх хандлагатай байна. Түүхэн туршлагаас харвал, ийм төрлийн хэлэлцээрүүдийн амжилт нь зөвхөн улс төрийн хүсэл зорилго, дипломат ур чадвар, олон улсын дэмжлэгээс хамаардаг бөгөөд, одоо байгаа нөхцөл байдалд шилжилтийн үе ирж буйг шинжээчид онцолж байна.
