Өнгөрсөн Даваа гаригт Египетийн Шарм-эль-Шейх хотод болсон “Энх тайван 2025” хэлэлцээ нь Ойрхи Дорнодын геополитикийн түүхэнд шинэ хуудас нээж, АНУ-ын дипломат харилцаанд эрс өөрчлөлт авчирсан үзэгдэл болсон байна. Тус арга хэмжээ нь олон улсын нөлөөлөл, оролцогч талуудын ашиг сонирхлын өргөн хүрээний харилцан үйлдлүүдийг илтгэнэ.
Өмнөх жилүүдэд, улс төрийн тогтворгүй байдал, терроризмын аюул, хөрш улс орнуудын харилцаа зөрчилдөөнтэй байсан нөхцөлд, Пакистаныг орчин үеийн дипломат болон аюулгүй байдлын бодлого нь эрс шинэчлэгдэж буйг шинжээчид онцолж байна. АНУ, хамаагүй олон жилийн турш, Пакистанаас зайгаа барьж, терроризмтай тэмцэл, эдийн засгийн хүнд байдалд тулгуурлан, тэдний стратеги нь хөндлөнгийн оролцоог багасгах чиглэлтэй байсан. Тэгвэл одоо харин эсрэгээр, Трампын удирдлага дор, Пакистаныг геополитикийн шинэ тоглогч болгох чиглэлд анхаарал хандсан байна.
Трампын энэ удаагийн дипломат бодлого нь өмнөх үеийнхээс эрс ялгаатай: тэрбээр Газын зурваст байгуулсан амжилтаа бахархахын зэрэгцээ, Пакистаны армийн дарга Асим Мунирийг “миний дуртай маршал” хэмээн магтаж, дипломат харилцааг шинэ түвшинд хүргэхийг зорьж байна. Түүнийг Нобелийн энх тайвны шагналд нэр дэвшүүлэх бодолтой байгаагаа илэрхийлсэн нь, Америкийн өргөн хүрээний улс төрийн шинжтэй шинэ стратегийг илтгэнэ.
Пакистан улс нь бүс нутгийн геополитикийн төвд байрлах, стратегийн чухал орон зайг эзэлдэг. Түүнчлэн, газрын ховор элементүүдийн баялгаар дэлхийд нэрлэгддэг. Тэдгээрийн дунд “iPhone”, MRI техник, зэвсгийн салбарт ашиглагддаг ховор элементүүд орж байна. АНУ-ын хувьд, эдгээр ашигт малтмалын нөөц нь эдийн засгийн болон технологийн өрсөлдөөнд чухал ач холбогдолтой. Төрийн тэргүүн, генерал Мунирын удирдлага дор, Пакистан нь эдийн засгийн хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлж, Хятадын монопольд зогсохыг зорьж буйгаа илэрхийлж байна.
Трампын хувьд, Пакистаныг зөвхөн эдийн засгийн хөшүүрэг биш, харин геополитикийн шинэ тоглоомын гол тоглогч болгох стратеги гаргаж буй. Түүнийг илтгэнэ, Пакистаныг Иран, Энэтхэг зэрэг орнуудтай харилцан үйлдлээрээ тогтворжуулахыг зорьж байна. Үүний зэрэгцээ, Энэтхэгийн эсрэг байдал нь Трампын бодлогын нэг хэсэг болох бөгөөд, тэдний харилцаа улам ойртох хандлагатай.
Энэхүү шинэ хэлэлцээ, стратегийн өөрчлөлт нь, нэг талаас, Ойрхи Дорнод дахь тогтворгүй байдлыг тодорхой хэмжээгээр бууруулж, дипломат харилцааг шинэ түвшинд гаргах зорилготой. Нөгөө талаас, Пакистаныг эдийн засгийн болон стратегийн хөшүүрэг болгон ашиглах нь, Америкийн геополитикийн тэнцвэрт шинэ тоглоом эхлүүлж буйг илтгэнэ. Түүнчлэн, бүс нутгийн орнууд, ялангуяа Энэтхэг, Иран зэрэг орнуудын хувьд энэ шинэ нөхцөл байдал нь, өөрсдийн стратегийн байр сууриа шинэчлэхэд түлхэц болох бөгөөд, цаашдаа бүс нутгийн тогтворжилт, эдийн засгийн хамтын ажиллагаа эсвэл зөрчилдөөн улам лавшрах эрсдэлтэй байна.
“Энх тайван 2025” хэлэлцээ нь, орчин үеийн геополитикийн зүй тогтолд шинэ хуудас нээж, Трампын удирдлага дор АНУ-ын дипломат бодлогын шинэ хандлагыг тодорхойлсон байна. Пакистаныг стратегийн шинэ тоглогч болгох зорилго нь, бүс нутгийн тогтворгүй байдлыг өөрчлөх, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх зорилгоор гарч ирж буй бөгөөд, энэ нь бүс нутгийн төдийгүй дэлхийн геополитикийн тэнцвэрийг шинэ хэлбэрт оруулахад гол нөлөөлөл үзүүлж болзошгүй байна. Цаашид энэ шинэ тоглолтын үр дүн, оролцогчдын байр суурь, стратегийн зорилгоо улам нарийн тодорхойлж, бүс нутгийн тогтворжуулах эсвэл зөрчилдөөн улам лавшрах эрсдэл дээр тулгуурлана.
