Зургадугаар сарын сүүлээр эхэлсэн өвлийн улиралд монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хотын залуу сурагчдын боловсролын системийн шинэчлэл хүндхэн сорилтын өмнө ирлээ. Хэдийгээр өвлийн хүйтэн, ханиад томуу нэмэгдэж, эмнэлэгийн ачаалал хэтэрч байгаатай холбоотойгоор үүссэн нөхцөл байдалтай уялдаад, улсын засгийн газар нийслэлийн зургаан дүүргийн 1-5 дугаар ангийн сурагчдыг цахимаар хичээллүүлэх шийдвэрийг гэнэт гаргасан нь олон нийтэд сонирхол, маргаан үүсгэж эхэллээ.
Энэхүү шийдвэрийг Засгийн газрын зүгээс бодлогоор баталгаажуулж, өнгөрсөн Баасан гаригт албан ёсоор олон нийтэд танилцуулсан ч, эцэг эх, багш нарын санаа зовнил, асуудал шинэ түвшинд гарч ирэв. Тэр тусмаа гэр бүлүүдэд хүндхэн сорилт учруулж буй асуудал нь хүүхдийн хараа хяналтыг зохицуулах, ухаалаг гар утас, интернэтэд хангагдсан байдал, цахим сургалтын үр дүнд хүрэх чадамж гэх мэт олон асуудал нэгэн зэрэг тулгарч байгаа юм.
Мөн боловсролын салбарын өнөөгийн нөхцөл байдал, цар тахлын үед үүссэн сурлагын хоцрогдол хэтэрхий гүнзгий болжээ. Тодруулбал, Монгол хүүхдүүдийн мэдлэгийн үеийнхнээсээ 2-5 жил хоцорч байгааг олон улсын PISA үнэлгээнээс харж болохоор юм. Үүнд математикийн чадвар 2, унших ур чадвар 5 жилийн хоцрогдолтой гэж дүгнэж буй судалгааны үр дүнг онцолж байна.
Цаг үеийн нөхцөл байдал, боловсролын салбарын бодлогын алдаа, хөрөнгө оруулалтын хомсдол нь илт харагдах болсон. Тухайлбал, улсын хэмжээнд чанарын шаардлага хангасан сургууль, сургуульд суурилсан хичээлийн хангалт муу байгаа нь хүүхдийн сурах орчин, эх бэлтгэлд нөлөөлж байна. Байгууллагын түвшинд нэгэн зэрэг хийгдэх ёстой хөрөнгө оруулалт, стандартын шинэчлэл, багшийн бэлтгэл, сурах бичгийн хүртээмж нь бүгд хангалтгүй байгаа нь салбарын зогсолтгүй бэрхшээлийг улам гүнзгийрүүлж байна.
Мөн сургуулийн тоног төхөөрөмж, орчин нөхцөл, багшийн туршлага, сургалтын материал хангалтгүй байдал, мөн цахим сургалтын хэрэгцээ шаардлагаас үүдэлтэй бэрхшээлүүд үүсжээ. Түүнчлэн, хүйтний улиралд эмнэлгийн ачаалал нэмэгдэж, оношилгоо, эмчилгээний байгууллагуудын ачаалал хэтэрч буй байдал нь өвчлөлттэй холбоотой шинэ сорилт болоод байна.
Эдгээр асуудлын цаана боловсролын системийн бүтэц, бодлого, хөрөнгө оруулалтын бодит үнэлэмжийн алдаа, салбарын удирдлага, зохицуулалтын сул тал илэрч буй юм. Мөн, цар тахлын үеэр хүүхдийн сурлагын хоцрогдол, боловсролд учирч буй хохирлын эсрэг бодит шийдэл, төлөвлөлт, хэрэгжүүлэлтийн баталгаажилт ховор байгааг олон улсын шинжээчид онцолж байна.
Иймд, өнөөгийн нөхцөл байдал нь зөвхөн боловсролын салбарын асуудал төдийгүй, нийгмийн нийтлэг бэрхшээл, эдийн засгийн тогтолцооны алдааг илтгэн харуулж байна. Өөрөөр хэлбэл, хүүхдийн боловсролыг хамгаалах, тулгамдсан асуудлыг шийдэхэд бодитой хөрөнгө оруулалт, улс төрийн хариуцлага, олон талын уялдаа холбоо шаардлагатай. Түүнчлэн, боловсролын системийг эрс шинэчлэх, чанарын стандарт, хөрөнгө оруулалтыг оновчтой чиглүүлэхгүй бол ирээдүйд хүүхдийн мэдлэг, ур чадварын зөрүү улам нэмэгдэж, нийгмийн олон шинэ сорилтуудыг үүсгэх эрсдэлтэйгээр тулгарч байна.
Товчхондоо, Монгол улсын боловсролын өнөөгийн нөхцөл байдал нь зөвхөн цаг үеийн аюул, өвчин, зогсолтгүй хөгжлийн бэрхшээлээс гадна, салбарын бүтэц, бодлого, хөрөнгө оруулалтын хомсдол, системийн алдааг илтгэн харуулж байна. Ирээдүйн иргэдийн боловсрол, нийгмийн хөгжилд тулгамдсан асуудлыг зөв шийдэхийн тулд илүү бодитой, шинжлэх ухаан, судалгаанд тулгуурласан, олон улсын жишигт ойртсон бодлого, хөрөнгө оруулалт, чанарын хангамжийг эрчимтэй сайжруулах шаардлагатай байна.
