Монголын улс төрийн өнгө аяс дотор эрх мэдлийн төлөөх зөрчил, дотоод тэмцэл улам бүр хурцдаж, төрийн институциудыг хагаралдуулж буйг шинжээчид онцолж байна. Эдгээр зөрчил нь улс орны иргэдийн амьдралд сөргөөр нөлөөлж, ирээдүйд эргэлзээ төрүүлэх болсныг олон улсын болон дотоод эх сурвалжууд баталж байна.
2023 оны аравдугаар сард нийтлэгдсэн баримтууд дээр үндэслэн үзвэл, МАН-ын даргын сонгуулийн дараа эрх мэдлийн зөрчил илүү хурцадсан бол, намын доторх хагарал өрнөж, АН-ын бүлэглэлд маргаан дэгдэж эхэлсэн байна. Тухайлбал, МАН-ын байр суурийг баталгаажуулах эсэх, фракцийн зөрчил, намын даргын сонголттой холбоотой маргаан цаашид улам ширүүсч, УИХ-ын гишүүдийн зөрчилдөөн ч илэрхий болж байгааг эх сурвалжууд мэдээлж байна.
Энэ нь зөвхөн намын доторх асуудал төдийгүй, улс төрийн эрх мэдлийн төлөөх өрсөлдөөн, эрх мэдлийн хуваарилалт, нэр дэвшигчдийн байр суурь зөрчилдөөнд хүргэж буйг шинжээчид онцолж байна. Мөн эрх мэдлийн зөрчилтэй холбоотойгоор төрийн байгууллагын үйл ажиллагаа, хууль хэрэгжүүлэлтэд саад учруулж, иргэдийн итгэлцлийг алдагдуулах эрсдэл нэмэгдэж буйг судлаачид анхааруулж байна.
Эх сурвалжуудын мэдээллээр, 2023 оны аравдугаар сарын эхээр МАН-ын даргын сонгуулийн дараа эрх мэдлийн зөрчил хурцдаж, фракцийн зөрчил улам бүр нэмэгдсэн нь илэрхий байна. Түүнчлэн, намын даргын сонголттой холбоотой маргаан, УИХ-ын гишүүдийн санал зөрөлдөөн ч нэмэгдэж, улс төрийн тогтворгүй байдал улам гүнзгийрэх хандлага ажиглагдаж байна.
Энэ зөрчилдөөн нь Монгол Улсын хууль эрх зүйн хүрээнд ч тодорхой хуулийн зохицуулалтад тулгуурлаж байна. Эрүүгийн хуулийн 2017 оны 12 дугаар зүйлд зааснаар, төрийн байгууллагын үйл ажиллагааг саад учруулсан эсвэл зөрчилдөөн үүсгэсэн тохиолдолд ял шийтгэх эрх зүйн боломж бий. Иймд, эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл, зөрчилтэй холбоотой үйлдлүүд хууль зүйн хариуцлагад татагдах эрсдэлтэй бөгөөд энэ нь цаашид Монголын улс төрийн тогтворгүй байдлыг улам даамжруулах магадлал өндөр байна.
Мөн, олон улсын туршлагаас үзвэл, улс төрийн намуудын дотоод зөрчил, эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл нь улс орны нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд сөргөөр нөлөөлдөг бөгөөд, энэ нь иргэдийн амьдралд шууд нөлөөлж, төрийн бодлого, шийдвэрийн хүртээмжийг бууруулдаг. Тиймээс, Монгол Улсад энэ төрлийн зөрчилдөөнд цэг тавьж, улс төрийн институциудын итгэлцлийг сэргээх, тогтвортой хөгжлийн суурь нөхцөлийг бүрдүүлэхэд онцгой анхаарах шаардлагатай байна.
Өнгөрсөн хэдэн сарын хугацаанд илэрч буй энэ зөрчилдөөн нь зөвхөн улс төрийн нэг асуудал төдийгүй, ирээдүйн улс төрийн тогтвортой байдал, эдийн засгийн хөгжилд ч нөлөөлөх хүчин зүйл тул, эрх баригчид болон иргэдийн хамтын ойлголцол, хариуцлагатай хандлага шаардлагатай байна. Тэгвэл зөрчилдөөн намжиж, Монгол Улс илүү тогтвортой хөгжлийн замыг сонгож чадах бололцоотойг шинжээчид онцолж байна.
